Romkinje u Srbiji najugroženije, u prosjeku žive 48 godina

Siromaštvo, diskriminacija, predrasude, i dalje su dio svakodnevice Roma, ne samo u Srbiji. Zbog loših uslova života, samo jedan posto Roma iz nehigijenskih naselja živi duže od 60 godina. Zato Ministarstvo zdravlja u ovoj državi angažuje 85 zdravstvenih medijatorki koje će obilaziti romska naselja u 65 opština u Srbiji kako bi im ljekarska pomoć bila dostupnija. Medijatorke, međutim, i dalje čekaju rješenje svog radno-pravnog statusa.

Diskriminisane i po osnovu pola i po pripadnosti najugroženijoj nacionalnoj  zajednici, Romkinje su u težoj poziciji od ostalih. Rijetko idu kod ljekara, u prosjeku žive 48 godina.

“Ranije se živjelo teško, sad se živi kao malo bolje, ali ovdje rijetko koja ide kod ljekara. Znači ako su trudne, kad zatrudne, tad odu kod ljekara i poslije, kad se sjete”, ukazuje Romkinja Snežana Madjupalj.

Prema riječima Azize Ahmeti, sekretarke romske kancelarije u Kostolcu manji broj ih ide kod ginekologa.

“Da ne kažem: na mamografiju, one i ne znaju šta je to. Ja mislim da bi to bilo dobro da svaka Romkinja ide na pregled i da vidi svoje stanje. Možda ima nekad nešto, možda ne znaju šta je to, da se ustanovi, da ne bude poslije kasno, da se spase makar jedan život”, apeluje Ahmetijeva.

Rana udaja i napuštanje škole 

O njihovom životu uglavnom odlučuju muški članovi porodice. Batine su jedini vid nasilja koji prepoznaju, a zbog rane udaje i rađanja većina napusti obrazovanje već u osnovnoj školi.

“U Kostolcu je velika romska zajednica, Kostolac je po broju prisilnih maloljetničkih brakova drugi u Srbiji. To je ono što mi znamo i što su na primjer neki dječiji brakovi vidljivi. Postoje nevidljivi dječiji brakovi gdje djeca uz saglasnost roditelja napuštaju zemlju i o tom broju mi ne znamo”, ističe Ahmetijeva.

Veliku ulogu ka osvješćivanju Romkinja, imaju zdravstvene medijatorke.

“Bilo je velikih problema sa njihovim muževima. Nisu im dozvoljavali da idu kod ginekologa, čak je dolazilo do tuče. Onda sam njima objasnila da je to jako bitno za njihovo zdravlje i za zdravlje djeteta koje treba da dođe na svijet. Ali se pomjerila ta granica”, navodi Vesna Jovanović zdravstvena medijatorka u opštini Rakovica.

Cilj – produžiti životni vijek romskoj populaciji

Pomaka ima, ali se ka boljitku ide sitnim koracima.

Dragan Đorđević, savjetnik u Ministarstvu zdravlja, kaže da uvijek može bolje. U ovom ovom trenutku ima 85 zdravstvenih medijatorki koje imaju zadatak da svaki dan izađu na teren i obiđu pet porodica.

“Ako mi vidimo da tu ima 85 zdravstvenih medijatorki, to je godišnje oko 100.000 posjeta. Kada se počinjalo, životni vijek Roma je bio 58 godina. To jeste cilj ovog programa da se produži životni vijek romske populacije”, naglašava Đorđević.

U prethodnom periodu gotovo 6.000 Roma dobilo je izabranog ljekara, vakcinisano je više od 14.000 djece, a oko 13.000 Roma dobilo zdravstvenu knjižicu. I to zahvaljujući zdravstvenim medijatorkama, koje i dalje čekaju rješenje svog radno-pravnog statusa, prenosi RTS.

(Newipe)